Δημοσκόπηση του Πολυτεχνείου Κρήτης για τα τροχαία ατυχήματα και την ποιότητα του οδικού δικτύου στην Κρήτη

• Κ. Ζοπουνίδη, Καθηγητή και Διευθυντή του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης
• Γ. Ματαλλιωτάκη, Υποψ. Διδάκτορα Πολυτεχνείου Κρήτης
• Μ. Νικολαράκης, Διδάκτορα Πολυτεχνείου Κρήτης

Προβληματισμός προκύπτει από την καταγραφή της άποψης των Κρητικών σχετικά με τον βαθμό επικινδυνότητας του κάθε νομού τους σε σχέση με τους άλλους νομούς της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά και αισιοδοξία από τη θετική στάση τους απέναντι στα προληπτικά μέτρα της τροχαίας. Στοιχεία που αναδεικνύονται σύμφωνα με την Παγκρήτια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε σε συνεργασία των Εργαστηρίων Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης, και Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης υπό την εποπτεία του Διευθυντή του Eργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης καθηγητή Κ. Ζοπουνίδη και του Υποψηφίου Διδάκτορα στην Ανάλυση Δεδομένων Γ.I .Ματαλλιωτάκη, αναφορικά με τις απόψεις του κοινού σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα στην Κρήτη.

Υψηλής επικυνδινότητας κρίνεται το οδικό δίκτυο της Κρήτης αφού οι κάτοικοι της Μεγαλοννήσου υποστηρίζουν σε ποσοστό 71,4% ότι είναι δίκτυο υψηλής επικυνδινότητας , το 24,2 % το χαρακτηρίζει δικτυο με μέτρια επικινδυνότητα και μόλις το 4,4 % δηλώνει ότι το οδικό δίκτυο της Κρήτης είναι χαμηλής επικινδυνότητας.

Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν αφού η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων κάθε Νομού της Κρήτης σε ποσοστό άνω του 70% θεωρούν ότι το οδικό δίκτυο του Νομού τους είναι υψηλής επικινδυνότητας σε σχέση με τους άλλους Νομούς της Ελλάδας με εξαίρεση τους κατοίκους του Νομού Λασιθίου οι οποίοι κατατάσσουν τον Νομό τους επικίνδυνο σε ποσοστό της τάξεως του 50,1 % , με μέτρια επικινδυνότητα 36 % , ενώ σε ποσοστό της τάξεως του 13% οι κάτοικοι του Λασιθίου χαρακτηρίζουν το οδικό δίκτυο του Νομού τους δίκτυο χαμηλής επικινδυνότητας.

Η υπερβολική ταχύτητα (24,7%) ακολουθούμενη από την κατανάλωση αλκοόλ (19,0%) αποτελούν τα κύρια αίτια για την πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων σύμφωνα με την παρούσα δημοσκόπηση, γεγονός που αντικατοπτρίζει το τον υψηλό βαθμό υπευθυνότητας και υπαιτιότητας των ίδιων των οδηγών ανεξαρτήτου ποιότητας και λειτουργικότητας του οδικού δικτύου και των υπόλοιπων υποδομών σχετικά με την υπάρχουσα δυσάρεστη κατάσταση του αυξανόμενου αριθμού ατυχημάτων στην Κρήτη. Το 6,5 % των ερωτηθέντων υπέδειξε την κακή συμπεριφορά και οδήγηση ως σημαντικότερο πρόβλημα ενώ δεν έλειψαν και εκείνοι που ανέφεραν τις αντικανονικές προσπεράσεις , την παραβίαση προτεραιότητας , την μη χρήση ζώνης και κράνους ασφαλείας ως τα σημαντικότερα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων.

Οι πολίτες της Κρήτης σε ποσοστό μεγαλύτερο των 2/3 του δείγματος (69,4 %) υποστηρίζουν σύμφωνα με την εμπειρία τους ότι τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο 69,4 % , στο επαρχιακό δίκτυο 22,0% , ενώ μόλις ένα ποσοστό ύψους 8,6 % υποστηρίζει ότι τα περισσότερα τροχαία συμβαίνουν σε αστικές περιοχές.

Όσο αφορά στα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα η πλειοψηφούσα άποψη 75,1 % είναι ότι συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο της Κρήτης, 18,2 % στο επαρχιακό και 6,7 % στις αστικές περιοχές. Ενώ για τα ατυχήματα με τραυματισμούς παρατηρείται ότι οι Κρητικοί έχουν κάνει διαφορετική εκτίμηση και σε ποσοστό 42,6% δηλώνουν ότι αυτά συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο, 29,7 % στο επαρχιακό και ποσοστό της τάξεως του 27,7 % στις αστικές περιοχές.

Η δημοσκόπηση εξέτασε την άποψη του κοινού σε θέματα υποδομών ,εξοπλισμού και λειτουργικότητας του οδικού δικτύου της Κρήτης όπου οι πολίτες της Μεγαλονήσου εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκεια τους για την ποιότητα και την κατάσταση του οδοστρώματος , τον μη λειτουργικό του φωτισμό και την ελλιπή σηματοδότηση του οδικού δικτύου.

Τη διάσταση αυτή που αναπτύχθηκε την εξετάσαμε μέσα στις τάσεις που αναπτύσσονται στους κατοίκους κάθε Νομού. Συγκεκριμένα οι κάτοικοι του Νομού Ηρακλείου χαρακτηρίζουν 59,8 % κακή την κατάσταση και ποιότητα του οδικού δικτύου του Νομού τους ,οι κάτοικοι του Νομού Χανίων 57,2 % και οι κάτοικοι του νομού Λασιθίου 56,4 % , με τους κατοίκους του Νομού Ρεθύμνου να διατυπώνουν περίπου δύο στους τρεις ότι το οδόστρωμα του Νομού τους βρίσκεται σε κακή κατάσταση.

Από την συγκριτική ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι οι Ρεθυμνιότες αξιολογούν πιο αυστηρά την ποιότητα και τη λειτουργικότητα του φωτισμού του δικτύου στο Νομό τους , και τη σηματοδότηση από ότι οι υπόλοιποι Κρήτες τον Νομό τους αντίστοιχα. Σε ποσοστό 61,7 % δηλώνουν ότι κρίνουν κακή την ποιότητα και τη λειτουργικότητα του φωτισμού, ενώ ακολουθεί η άποψη των κατοίκων του Νομού Χανίων με 47,3 % , του Ηρακλείου 45,7 % και τελευταία η γνώμη των κατοίκων του Νομού Λασιθίου οι οποίοι χαρακτηρίζουν ανεπαρκή και μη λειτουργικό τον φωτισμό στον Νομό τους σε ποσοστό της τάξεως του 44,8 %.

Όσο αφορά στην αξιολόγηση της επάρκειας της σηματοδότησης του οδικού δικτύου κάθε Νομού και εδώ οι κάτοικοι του Ρεθύμνου φαίνεται να μην είναι καθόλου ευχαριστημένοι αφού σε ποσοστό 76,6 % κρίνουν τη σηματοδότηση << καθόλου >> ή λίγο επαρκή και λειτουργική , με τους κατοίκους του Ηρακλείου να ακολουθούν και να εκφράζουν την ίδια άποψη σε ποσοστό της τάξεως του 63,6 % , με 53,1 % οι κάτοικοι του Νομού Χανίων και τέλος σε ποσοστό 47 % οι κάτοικοι Λασιθίου οι οποίοι όπως διαφαίνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας είναι και αυτοί που τοποθετούνται με περισσότερη επιείκεια σε σχέση με τους υπόλοιπους Κρητικούς σε θέματα αξιολόγησης του οδικού δικτύου και των άλλων σχετικών παραμέτρων.

Η κοινή γνώμη φαίνεται να αξιολόγησε αρνητικά τον Βόρειο Οδικό Άξονα της Κρήτης αφού υποστηρίζει σχεδόν στο σύνολο της ότι δεν παρέχει την απαιτούμενη ασφάλεια για κυκλοφορία χωρίς τροχαία ατυχήματα και παρουσιάζει αρκετά προβλήματα.

Η έλλειψη από ράμπες εισόδου-εξόδου σημειώνεται ως το κυριότερο πρόβλημα (21,3%) του ΒΟΑΚ , ενώ η κυκλοφορία αγροτικών μηχανημάτων ακολουθεί με ποσοστό 15,6 %. Ως σημαντικό πρόβλημα του ΒΟΑΚ (10,8 %) και (10, 7%) αντίστοιχα σημειώνεται και η συχνή διέλευση του δρόμου από πεζούς αλλά και ζώα. Το 7,9 % και το 7,5 % αντίστοιχα του δείγματος κατέδειξε ως κύριο πρόβλημα τα σταθμευμένα οχήματα από τα κέντρα διασκέδασης και τις στάσεις των υπεραστικών λεωφορείων κατά μήκος του δρόμου.

Ενδεικτικό της έλλειψης της απαιτούμενης ασφάλειας του οδικού δικτύου, εθνικού και επαρχιακού των Νομών της Κρήτης είναι ότι οι πολίτες σε ποσοστό 80,1 % δηλώνουν πως κυκλοφορούν μεγάλα οχήματα όπως φορτηγά, νταλίκες και αγροτικά μηχανήματα τα οποία εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα.

Αίσθηση πάντως προκαλεί η κριτική που ασκεί στην πολιτεία το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού της Κρήτης αφού οι πολίτες δηλώνουν σε ποσοστό ύψους 92,0% ότι υπάρχουν κάποια σημεία στο εθνικό ή το επαρχιακό δίκτυο που κρίνονται ως ιδιαίτερα επικίνδυνα .Δηλαδή που δίνουν συχνά τροχαία ατυχήματα κυρίως θανατηφόρα ή με σοβαρούς τραυματισμούς ,και ταυτόχρονα δεν θεωρούν αρκετή και αποτελεσματική την προσπάθεια της πολιτείας για τη μείωση τους σε αυτά τα σημεία σε ποσοστό της τάξης του 75,0 %.

Ως αποτέλεσμα της αυστηρής κριτικής που ασκεί το κοινό στην πολιτεία, κρίνει την απόδοση της τροχαίας στην πρόληψη των ατυχημάτων μέτρια με ποσοστό 44,2 % , κακή 30,8 % , καλή 17,8 % και τέλος πολύ καλή σε ποσοστό 3,5 %.

Αντίθετά με την άποψη που διατυπώνουν οι πολίτες απέναντι στην πολιτεία φαίνεται να είναι η γνώμη του κοινού για την προσπάθεια που καταβάλλουν οι τοπικές αρχές όσο αφορά στην ενημέρωση των πολιτών για τα τροχαία ατυχήματα και την οδική ασφάλεια γενικότερα. Σε σχετική ερώτηση το 48,8 % του δείγματος κρίνει ικανοποιητική την προσπάθεια των τοπικών αρχών στην ενημέρωση του κοινού, ενώ το 46,8 % την κρίνει ως ελλιπή.

Αναφορικά με τον βαθμό ευθύνης που φέρουν οι οδηγοί σε ένα τροχαίο ατύχημα η άποψη της κοινής γνώμης είναι σαφής. Το 91,3 % του δείγματος υποστηρίζει ότι ευθύνονται οι οδηγοί και η συμπεριφορά τους στα τροχαία ατυχήματα. Γεγονός που εκτιμάται ως θετικό αφού οι πολίτες της Κρήτης αναγνωρίζουν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αρκετά σημαντικός στη πρόληψη και καταστολή των ατυχημάτων πέραν της κατάστασης και των προβλημάτων του οδικού δικτύου.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 54,6 % των οδηγών δηλώνει πως η οδική τους συμπεριφορά επηρεάζεται από τους δρόμους που κυκλοφορούν και εκνευρίζονται εύκολα με τους άλλους οδηγούς. Σε αυτή την ερώτηση το 25,9 % απάντησε ότι η οδική συμπεριφορά τους επηρεάζεται λίγο και το 18,3 % καθόλου. Ταυτόχρονα με το ικανοποιητικό μερίδιο ευθύνης που φαίνεται να λαμβάνουν οι οδηγοί στην πρόκληση των ατυχημάτων, αντίφαση προκαλεί ότι ένα ποσοστό ύψους 40 % δηλώνει ευθαρσώς ότι αναγκάζεται να παρανομήσει για να φτάσει γρηγορότερα στον προορισμό του.

Επεκτείνοντας την έρευνα, διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες θεωρούν τη σχέση μεταξύ συντήρησης οχήματος και τροχαίων ατυχημάτων σημαντική. Σε ποσοστό 53,9 % δηλώνουν ότι είναι άμεση , 25,4 % μάλλον άμεση , το 8,3 % ότι μάλλον δεν είναι άμεση και μόλις το 7,6 % ότι δεν είναι άμεση.

Σημαντική από την κοινή γνώμη κρίνεται και η λειτουργία του ΚΤΕΟ , αφού το 46,6 % των κατοίκων του νησιού πιστεύει ότι λειτουργεί σωστά, βοηθάει και δεν περιορίζεται σε τυπικούς ελέγχους των οχημάτων. Στην ίδια ερώτηση το 26,2 % απάντησε ότι η λειτουργία του είναι μάλλον σημαντική , το 12,6% μάλλον δεν είναι σημαντική και το 14,5% του δείγματος ότι δεν είναι σημαντική.

Όπως προκύπτει από την πρόσφατη μέτρηση της των διαθέσεων κοινής γνώμης , οι κάτοικοι της Κρήτης υποστηρίζουν ότι οι μέθοδοι αστυνόμευσης π.χ. τα ραντάρ, τα συχνά μπλόκα, οι περιπολίες, η εμφανής αστυνόμευση κτλ. συμβάλλουν στη μείωση των ατυχημάτων. Σε σχετική ερώτηση το 36,9 % δηλώνει πως οι μέθοδοι αστυνόμευσης συμβάλλουν θετικά , το 13,5 % δηλώνει πολύ , το 10,8 % πάρα πολύ , το 25,3 % λίγο και το 10,8 % του δείγματος καθόλου.

Τέλος ,εντυπωσιακό είναι όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται από την ανάλυση των δεδομένων ότι το 35,3 % του πληθυσμού δηλώνει ότι έχει την εμπειρία ενός τροχαίου ατυχήματος , ενώ το 24,3 % ότι είχαν φίλοι ή συγγενείς.

Ως συμπέρασμα, τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης αυτής μπορούν να επεκταθούν σε κάθε νομό της Ελλάδος, χωρίς μεγάλες διαφορές. Άλλωστε, πολλά από τα συμπεράσματα αυτά συμπίπτουν με την ετήσια αξιολόγηση των νομών που πραγματοποιεί το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης.

Μεθοδολογία και Ταυτότητα Έρευνας

• Η έρευνα διενεργήθηκε σε συνεργασία των Εργαστηρίων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης, και Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης υπό την εποπτεία του Διευθυντή του Eργαστηρίου Χρηματοοικονομικής Διοίκησης καθηγητή Κ. Ζοπουνίδη και του Υποψηφίου Διδάκτορα Γ.I .Ματαλλιωτάκη.
• Η οργάνωση της έρευνας , η ανάλυση των αποτελεσμάτων και η επίβλεψη συλλογής των στοιχείων έγινε από τον Ματαλλιωτάκη Γεώργιο Υποψήφιο Διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η σύνταξη του ερωτηματολογίου έγινε σε συνεργασία του καθηγητή Κ.Ζοπουνίδη , του Διδάκτορα και ειδικού σε θέματα τροχαίων ατυχημάτων Μ .Νικολαράκη και του Υποψηφίου Διδάκτορα Γ.I .Ματαλλιωτάκη.
• Η Παγκρήτια αυτή έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 24-28 Μαρτίου του 2008.

Μέθοδος:Το δείγμα ήταν τυχαίο, στρωματοποιημένο και αντιπροσωπευτικό του σχετικού πληθυσμού, περιελάμβανε 1203 νοικοκυριά της Κρήτης και επιλέχθηκε βάσει των σχετικών αναλογιών του πραγματικού πληθυσμού της απογραφής του 2001. Βασίσθηκε σε δομημένο ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν προσωπικές τηλεφωνικές συνεντεύξεις.

Ηλικίες: από 18 ετών έως 60 +

Οι τηλεφωνικές κλήσεις για τη συλλογή των στοιχείων έγιναν από φοιτητές του μαθήματος Ανάλυσης Δεδομένων. Για την διεξαγωγή της έρευνας εργάστηκαν δύο επόπτες και 12 ομάδες εργασίας.

agonaskritis.gr