Μειώνουν την ικανότητα οδήγησης τα φάρμακα και ο συνδυασμός αλκοόλ και έλλειψης ύπνου

Κίνδυνο πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος αποτελεί η χρήση φαρμάκων καθώς το 20% από αυτά επηρεάζει την ικανότητα οδήγησης. Μάλιστα το 25% των ατυχημάτων οφείλονται άμεσα ή έμμεσα στη λήψη φαρμάκων ενώ το 80% των οδηγών που παίρνουν φάρμακα δεν γνωρίζουν ότι αυτά μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα οδήγησης.

Αλλά κίνδυνο τροχαίου αποτελεί και η έλλειψη ύπνου ειδικά όταν συνδυάζεται με χρήση ακόμη και μικρής ποσότητας αλκοόλ, όπως επισημάνθηκε στη διάρκεια στρογγυλού τραπεζιού με θέμα τα τροχαία ατυχήματα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 24ου Βορειοελλαδικού Ιατρικού Συνεδρίου.

«Η επίδραση ορισμένων κατηγοριών φαρμάκων, όπως τα υπνωτικά, τα ψυχοφάρμακα (αγχολυτικά, διεγερτικά, αντικαταθλιπτικά, νευροληπτικά, ανορεξιογόνα) τα αντιισταμινικά (φάρμακα κατά των αλλεργιών), στην συμπεριφορά του οδηγού είναι σε όλους γνωστή και πολλές φορές, αυτονόητη.

Αντίστοιχες συστάσεις ισχύουν και για σκευάσματα κατά της Νόσου Πάρκινσον ή της επιληψίας.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται, ωστόσο, και κατά τη λήψη άλλων, «λιγότερο ύποπτων» φαρμάκων. Πολλές κατηγορίες αναλγητικών, ειδικά σε περιπτώσεις υπέρβασης της συνιστώμενης δοσολογίας ή σε συνδυασμό με κωδεΐνη, μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα οδήγησης με δραματικά αποτελέσματα. Το ίδιο ισχύει και για ορισμένα αντιυπερτασικά ή αντιδιαβητικά φάρμακα.

Τέλος, απαγορεύεται η οδήγηση μετά από την τοπική χορήγηση οφθαλμολογικών φαρμάκων, τα οποία ελαττώνουν την οπτική οξύτητα και την ικανότητα προσαρμογής των οφθαλμών», επισήμανε η αναπληρώτρια καθηγήτρια φαρμακολογίας στο ΑΠΘ Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη.

Παράλληλα υπογράμμισε ότι πολλά φάρμακα, που όταν ληφθούν μεμονωμένα δεν επηρεάζουν σημαντικά την ικανότητα οδήγησης είναι δυνατό να έχουν ολέθριες επιδράσεις, όταν συγχορηγηθούν με άλλα σκευάσματα ή αλκοόλ.

Όσον αφορά το ρόλο του μειωμένου ύπνου και χρήσης αλκοόλ στην πρόκληση τροχαίων, η πνευμονολόγος-υπεύθυνη εργαστηρίου ύπνου στο Νοσοκομείο Αγιος Παύλος, Έφη Βλαχογιάννη ανέφερε ότι πείραμα, που έγινε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, αποδεικνύει ότι η συνύπαρξη χρέους ύπνου (λιγότερου ύπνου από ό,τι πραγματικά χρειαζόμαστε) και χρήσης αλκοόλ, μέσα στα επιτρεπτά όρια, αποτελεί κίνδυνο για πρόκληση τροχαίου ατυχήματος.

Στην πρώτη φάση οι μετέχοντες στο πείραμα (9 άνδρες και 11 γυναίκες ηλικίας 23 ετών) κλήθηκαν να οδηγήσουν σε προσομοιωτή οδήγησης στη μια η ώρα το βράδυ ενώ τους είχε επιτραπεί να κοιμηθούν μόνο πέντε ώρες, ενώ στη δεύτερη φάση εκτός από το μειωμένο ύπνο τους χορηγήθηκαν δυο αλκοολούχα ποτά. Τόσο κατά την 1η όσο και κατά τη 2η φάση της μελέτης διαπιστώθηκε ότι τα νεαρά αυτά άτομα παρουσίασαν διαταραγμένη επίδοση στον προσομοιωτή.

Ο χρόνος τροχοπέδησης, οι αποκλείσεις από το στόχο, οι μεταβολές της ταχύτητας χωρίς λόγο και ο αριθμός των προσκρούσεων ήταν αυξημένος. Ο αριθμός των λαθών κατά την οδήγηση στον προσομοιωτή ήταν πολύ περισσότερο αυξημένος στη δεύτερη φάση του πειράματος.

Το ενδιαφέρον στη μελέτη αυτή είναι ότι οι γυναίκες μπορούσαν να προβλέψουν τις επιδόσεις τους ακριβέστερα από τους άνδρες, όταν είχαν μόνο υπνηλία. Ωστόσο κανένα από τα άτομα δεν μπορούσε να εκτιμήσει την κατάστασή του και την ικανότητά του για οδήγηση όταν βρίσκονταν επιπλέον και υπό την επήρεια του αλκοόλ.

«Είναι γνωστό ότι υψηλό κίνδυνο για τροχαία ατυχήματα αντιμετωπίζουν οι νέοι άνδρες που οδηγούν μετά τις 12 το βράδυ. Η αδυναμία να έχουν σαφή αντίληψη της κατάστασης που βρίσκονται τους καθιστά, πιθανόν, ευκολότερα θύματα της κόπωσης και της υπνηλίας συγκριτικά με τις, αντίστοιχης ηλικίας, γυναίκες» επισήμανε η κυρία Βλαχογιάννη.

απε